KALINANGAN × PAGKAKAKILANLAN

Panimula

Ang ating kalinangan at pagkakakilanlan ay parang sinulid na bumubuo sa tela ng ating pagkatao. Dito natin nakikita kung paano tayo nagmamahal, nagdiriwang, nagmumuni, at nakikipag-ugnayan. Sa bawat kwento, awit, sayaw, at pista — naroroon ang ating kasaysayan.

Kahalagahan

Ang kalinangan ay hindi lamang koleksyon ng lumang kaugalian — ito ay patuloy na nabubuhay sa ating mga salita, kilos, paniniwala, at paraan ng pakikitungo sa isa’t isa. Ito ang nagiging salamin ng ating kaluluwa bilang bayan. Kapag ipinapasa natin ito sa susunod na henerasyon, para tayong nag-aabot ng apoy na nagpapainit at nagbibigay liwanag sa ating komunidad.

Sa ating araw–araw na buhay, ang kultura ay nakikita sa simpleng pagmamano, paggalang, pagbati ng “Magandang araw!”, at pagtutulungan ng magkakapitbahay. Kahit hindi natin ito laging napapansin, bitbit natin ito saan man tayo mapunta — sa paaralan, trabaho, o pagtawid sa ibang bansa.

Ang pagkakakilanlang Pilipino ay nakaugat sa mga halagang:

• Paggalang sa nakatatanda (mano po, paggamit ng po at opo)
• Matatag na koneksyon sa pamilya
• Pagiging masayahin kahit may pagsubok
• Pagiging malikhain at maparaan (madiskarte)
• Diwa ng bayanihan — pagtulong nang hindi hinihingi ng kapalit

Kapag tumitibay ang ating pagkakakilanlan, tumitibay din ang ating pagmamahal sa bayan. Dahil hindi lang natin "pinagmamasdan" ang kultura — isinasabuhay natin ito.

Mga Halimbawa ng Kalinangan at Pagkakakilanlan

Maraming paraan upang makita at maramdaman ang kalinangan ng Pilipinas. Maaaring ito ay nasa anyo ng sining, sayaw, wika, pagkain, o mga ritwal na ipinapasa mula sa ninuno hanggang sa kasalukuyang henerasyon.

1. Baybayin — Isang sinaunang sistema ng pagsusulat na patunay na may edukasyon at sariling paraan ng komunikasyon ang ating mga ninuno bago pa man dumating ang mga dayuhan.
2. Bayanihan — Ang espiritu ng pagtutulungan. Kapag may nangangailangan, hindi nagdadalawang-isip ang Pilipino na tumulong. Kahit simpleng pagbibigay ng pagkain o pakikinig, ito’y nagiging tulay ng pagkakaisa.
3. Pista — Makukulay na selebrasyon na nagbubuklod sa buong komunidad. Sa musika, sayaw, sayawan sa kalye, at sabayang pagkain, naipapakita ang saya, pananampalataya, at pag-asa.
4. Paghahabi — Ang paglikha ng tela, banig, o habi ay hindi lamang gawaing praktikal — ito'y sining. Bawat disenyo ay may kahulugan at kuwento tungkol sa lugar, tribo, at kasaysayan nagmula.
5. Kusinang Pilipino — Ang pagkain tulad ng adobo, sinigang, puto, kakanin, at inihaw ay hindi lamang simpleng pagkain; ito’y paraan ng pagsasalo, pagmamahalan, at pagpapahalaga sa pamilya.
6. Musika at Sayaw — Tinikling, pandanggo sa ilaw, kulintang at kundiman — bawat himig ay nagdadala ng damdamin, alaala, at pagkakakilanlan.

Ang lahat ng ito ay patunay na buhay ang ating kultura. Hindi ito naiwan sa pahina ng kasaysayan — nasa atin, sa paraan ng ating pananalita, pagngiti, at pakikitungo sa mundo.